Urola Garaia Gipuzkoako beste zenbait eskualde bezalaxe, industrializazioak markatutako eskualdea izan da, baina Gipuzkoako gainontzeko lurraldeetatik bereizten duen ezaugarri badu gure eskualdeak, probintziako trenbide-gurutze nagusia izan baitzen, 3 trenbiderekin. Gaur egun horietako bat bide berde bihurtu da.
[...]
Puntu honetan, Urretxu eta Legazpi lotzen dituen bidegorria zeharkatzea proposatzen dizugu, eta Brinkolaraino oinez jarraitzea, Zumarragara trenez itzultzeko, Urretxutik metro gutxira. Gure eskualdeko ibilbide adierazgarria da, paisaia partekatua, landatarra eta industriala baita, eta Urola Garaiko industrializazioaren historia lehen pertsonan ulertzen lagunduko baitizu.
Zure ibilbidean, tamaina handiko fabrika zaharrak alde banatan utzita ibiliko zara, hala nola Esteban Orbegozo galdategia zena, edo Urretxuko lantegiak, Irimo lantegiak gidatuta, Patricio Echeverria XX. mendeko Legazpiar industriako zaindariaren lantegietara iritsi arte, trenak egiten zuen bezala. Zati hori Legazpin ekoizten ziren eta oraindik ere ekoizten diren Bellota nekazaritzako tresnak garraiatzeko trenbidearen zatia da, tresnak Zumarragako geltokietara eraman, eta handik esportatzen baitziren. Gaur egun Urretxuko, Zumarragako eta Legazpiko herritarrek paseatzeko edo kirola egiteko estimu handiz erabiltzen duten pasealekua da.
Azpeitiraino doan bide berdearen gainerako zatia natura den bezala, zati hau historia bizia dela esan genezake, eta ezinbestekoa da ibilbidea egitea eskualdeko nahiz Euskal Herriko industrializazioa ulertzeko.
Ibilbidea 3 km-tik 6 km-ra bitartekoa izan daiteke, oinez, bizikletaz edo patinez ibiltzeko modukoa, oso zailtasun txikikoa, ia laua baita.
